როგორ ამოვიცნოთ თამაშდამოკიდებულების ნიშნები?
- Brand Wise
- Mar 10
- 2 min read
თამაშდამოკიდებულება, თანამედროვე საზოგადოების ერთ-ერთი მწვავე გამოწვევაა. ეს არის ფსიქიკური დაავადება, რომელიც ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის მიერ აღიარებულია როგორც ქცევითი ადიქცია და შეტანილია დაავადებათა საერთაშორისო კლასიფიკაციაში კოდით F063. სტატისტიკის თანახმად, მსოფლიოს მოსახლეობის დაახლოებით 7% თამაშდამოკიდებულებია.
საქართველოში, სადაც აზარტული თამაშების ხელმისაწვდომობა საკმაოდ მაღალია, ეს პრობლემა განსაკუთრებით აქტუალურია. თამაშდამოკიდებულება, სხვა დამოკიდებულებების მსგავსად, თანდათანობით ვითარდება და ხშირად ადამიანები ვერც კი ამჩნევენ, როგორ ხდებიან მისი ტყვეები.
სწორედ ამიტომ, განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია ვიცოდეთ ის ძირითადი ნიშნები, რომლებიც გვეხმარება პრობლემის ადრეულ ეტაპზე ამოცნობაში.
ამ სტატიაში განვიხილავთ თამაშდამოკიდებულების ძირითად მახასიათებლებს, მის განვითარების სტადიებს და იმ გამაფრთხილებელ ნიშნებს, რომლებიც შეიძლება დაგვეხმაროს პრობლემის დროულად იდენტიფიცირებაში, როგორც თავად თამაშდამოკიდებულს, ისე მის ახლობლებს.
სარჩევი:
თამაშდამოკიდებულების ძირითადი ნიშნები
თამაშდამოკიდებულების ამოცნობა რამდენიმე მნიშვნელოვანი ცვლილების დაკვირვებით არის შესაძლებელი. განვიხილოთ ის ძირითადი ნიშნები, რომლებიც გვეხმარება პრობლემის იდენტიფიცირებაში.
ქცევითი ცვლილებები
თამაშდამოკიდებული ადამიანი თანდათან სულ უფრო მეტ დროს უთმობს თამაშს და ვერ ახერხებს ამ პროცესის კონტროლს, მიუხედავად არაერთი მცდელობისა. ის ხშირად აცდენს სამსახურს ან სასწავლო პროცესს, თამაშობს მაშინაც კი, როცა ამისთვის დრო არ აქვს. მისი აზრები მუდმივად თამაშზეა კონცენტრირებული და გამუდმებით გეგმავს მომდევნო სათამაშო სესიას.
ემოციური მდგომარეობის ცვლილებები
დამოკიდებული პირის ემოციური მდგომარეობა მკვეთრად არასტაბილური ხდება. ის ადვილად ღიზიანდება და აგრესიულიც კი ხდება, როცა თამაშის საშუალება არ აქვს. თამაშის შეწყვეტის შემდეგ განიცდის შფოთვას და მოუსვენრობას. ხშირია დეპრესიული ეპიზოდები, განსაკუთრებით წაგების შემდეგ. მიუხედავად იმისა, რომ უჩნდება დანაშაულის გრძნობა, მაინც ვერ ახერხებს თამაშის შეწყვეტას.
ფინანსური ქცევის ცვლილებები
თამაშდამოკიდებული ადამიანი მუდმივად ეძებს ფულის შოვნის გზებს სათამაშოდ. ის ხშირად სესხულობს თანხას, იყენებს პირად დანაზოგს ან ოჯახის საერთო ბიუჯეტს. ცდილობს დამალოს რეალური ფინანსური მდგომარეობა ახლობლებისგან და თამაშს განიხილავს როგორც ფულის შოვნის ერთადერთ საშუალებას. მიუხედავად მნიშვნელოვანი ფინანსური დანაკარგებისა, მაინც აგრძელებს თამაშს.
სოციალური ურთიერთობების ცვლილებები
თამაშდამოკიდებულების განვითარებასთან ერთად, ადამიანი თანდათანობით წყვეტს კონტაქტს მეგობრებთან და ოჯახის წევრებთან. ის უგულებელყოფს მნიშვნელოვან სოციალურ და ოჯახურ ღონისძიებებს, ტყუის ახლობლებს თამაშზე დახარჯული დროისა და თანხის შესახებ. ურჩევნია მარტო ყოფნა, რათა შეუფერხებლად შეძლოს თამაშის გაგრძელება. ხშირ შემთხვევაში, სწორედ თამაშზე დამოკიდებულების გამო კარგავს მნიშვნელოვან ურთიერთობებს.
თუ თქვენ ან თქვენს ახლობელს აღენიშნება ზემოთ ჩამოთვლილი ნიშნების უმეტესობა, ეს შეიძლება იყოს სერიოზული სიგნალი იმისა, რომ საქმე გვაქვს თამაშდამოკიდებულებასთან.
მნიშვნელოვანია გვახსოვდეს, რომ რაც უფრო ადრე მოხდება პრობლემის აღიარება და დახმარების ძიება, მით უფრო ეფექტური იქნება მკურნალობის პროცესი.
თამაშდამოკიდებულების განვითარების სტადიები
თამაშდამოკიდებულება თანდათანობით ვითარდება და გადის რამდენიმე მნიშვნელოვან ფაზას. თითოეული მათგანის ცოდნა გვეხმარება პრობლემის სწორად შეფასებასა და დროული ჩარევის განხორციელებაში.
გართობის ფაზა
ყველაფერი უწყინარი გართობით იწყება. ამ ეტაპზე ადამიანი ხშირად განიცდის პირველ დიდ მოგებას, რაც მასში იწვევს ძლიერ ემოციურ აღტკინებას და აზარტული თამაშების მიმართ პოზიტიურ დამოკიდებულებას. მას უჩნდება რწმენა, რომ აქვს განსაკუთრებული უნარი და იღბალი თამაშში. სწორედ ამ პერიოდში იწყებს მეტი დროისა და ფულის დახარჯვას აზარტულ თამაშებზე.
დამარცხების ფაზა
ამ ეტაპზე ადამიანი უკვე მთლიანად არის ჩაძირული თამაშში. ის ხშირად თამაშობს მარტო, იწყებს ფულის სესხებას, აცდენს სამსახურს და ატყუებს ოჯახის წევრებს თამაშზე დახარჯული დროისა და თანხების შესახებ. ამ პერიოდში იწყება ვალების დაგროვება და ფინანსური პრობლემების გაღრმავება.
სასოწარკვეთის ფაზა
ეს არის ეტაპი, როდესაც ადამიანი სრულად კარგავს კონტროლს საკუთარ თამაშზე. მიუხედავად იმისა, რომ თამაშის შემდეგ განიცდის ძლიერ დანაშაულის გრძნობას, მაინც ვერ ახერხებს შეჩერებას. ამ დროს შესაძლოა მიმართოს უკანონო ქმედებებს თამაშის დასაფინანსებლად. ხშირად კარგავს სამსახურს, ანგრევს ოჯახურ ურთიერთობებს და შესაძლოა კანონთან კონფლიქტშიც კი აღმოჩნდეს.
უიმედობის ფაზა
ეს არის თამაშდამოკიდებულების ყველაზე მძიმე ეტაპი, როდესაც ადამიანი "ფსკერზეა". მას აღარ სჯერა, რომ ვინმეს შეუძლია მისი დახმარება ან რომ საერთოდ არსებობს გამოსავალი. ხშირად მიმართავს ალკოჰოლს ან ნარკოტიკულ საშუალებებს ტკივილის გასაყუჩებლად. ამ ეტაპზე მაღალია სუიციდური აზრების და თვითმკვლელობის მცდელობის რისკი.
მნიშვნელოვანია გვახსოვდეს, რომ მიუხედავად იმისა, თუ რომელ სტადიაზეა ადამიანი, დახმარების მიღება და პრობლემის დაძლევა ყოველთვის შესაძლებელია. რაც უფრო ადრეულ ეტაპზე მოხდება პრობლემის აღიარება და სპეციალისტთან მიმართვა, მით უფრო ეფექტური იქნება მკურნალობის პროცესი.
გასაფრთხილებელი ნიშნები
ხშირად თამაშდამოკიდებული ადამიანი ვერ ან არ აღიარებს პრობლემის არსებობას. სწორედ ამიტომ, განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია ოჯახის წევრებმა და ახლობლებმა იცოდნენ ის ძირითადი სიგნალები, რომლებიც მიუთითებს პრობლემის არსებობაზე.
როგორ ამოიცნონ პრობლემა ოჯახის წევრებმა
თუ თქვენი ახლობელი სულ უფრო ხშირად ქრება გაურკვეველი მიზეზებით, მუდმივად ტელეფონშია ჩაფლული და ონლაინ თამაშებზეა კონცენტრირებული, ეს შეიძლება იყოს პირველი სიგნალი. დააკვირდით, ახსნა-განმარტებები თანხის ხარჯვის შესახებ ხომ არ გახდა ბუნდოვანი და არათანმიმდევრული. ასევე ყურადღება მიაქციეთ მის ემოციურ მდგომარეობას - ხომ არ გახდა უფრო გაღიზიანებული, აგრესიული ან პირიქით, ჩაკეტილი.
რა ცვლილებებზე გაამახვილონ ყურადღება
განსაკუთრებით საყურადღებოა ქცევის მკვეთრი ცვლილებები. თუ ადრე კომუნიკაბელური ადამიანი უცებ ჩაკეტილი გახდა, თუ დაიწყო სამსახურის გაცდენა ან სწავლაში პრობლემები შეექმნა, თუ საბანკო ანგარიშებზე უჩვეულო აქტივობები შეინიშნება - ეს ყველაფერი სერიოზული გამაფრთხილებელი ნიშნებია. განსაკუთრებით საგანგაშოა, თუ ადამიანი იწყებს ოჯახის ძვირფასი ნივთების გაყიდვას ან გაურკვეველი წარმომავლობის ვალების დაგროვებას.
განსაკუთრებით საგანგაშო ნიშნები
არსებობს რამდენიმე განსაკუთრებით საგანგაშო ნიშანი, რომელიც დაუყოვნებლივ რეაგირებას საჭიროებს:
თუ ადამიანი იწყებს საუბარს თვითდაზიანებაზე ან სუიციდზე
თუ ჩნდება ინფორმაცია უკანონო გზით ფულის შოვნის მცდელობებზე
თუ იზრდება აგრესია ოჯახის წევრების მიმართ
თუ პარალელურად იწყება ალკოჰოლის ან ნარკოტიკული საშუალებების მოხმარება
თუ ადგილი აქვს სამსახურიდან გათავისუფლებას ან სერიოზულ აკადემიურ ჩავარდნებს
მნიშვნელოვანია გვახსოვდეს, რომ რაც უფრო ადრე მოხდება პრობლემის იდენტიფიცირება და სათანადო დახმარების მოძიება, მით უკეთესია შედეგი. ოჯახის წევრების როლი ამ პროცესში გადამწყვეტია - მათი მხარდაჭერა და დროული რეაგირება ხშირად არის გადამწყვეტი ფაქტორი გამოჯანმრთელების გზაზე.
დასკვნა
თამაშდამოკიდებულება არის სერიოზული პრობლემა, რომელიც დროულ ამოცნობასა და ადეკვატურ რეაგირებას საჭიროებს. მისი ნეგატიური გავლენა ვრცელდება არა მხოლოდ დაავადებულ ადამიანზე, არამედ მის ოჯახსა და ახლობლებზეც. თუმცა, მნიშვნელოვანია გვახსოვდეს, რომ ეს არის დაძლევადი პრობლემა, რომლისგანაც განკურნება შესაძლებელია სწორი მიდგომისა და დროული დახმარების შემთხვევაში.
ყველაზე მთავარი ნაბიჯი არის პრობლემის აღიარება და დახმარების ძიება. არ არსებობს სირცხვილი იმაში, რომ ადამიანს სჭირდება დახმარება - პირიქით, ეს არის გამბედაობის და სიძლიერის მაჩვენებელი. დღესდღეობით არსებობს მკურნალობის მრავალი ეფექტური მეთოდი და კვალიფიციური სპეციალისტები, რომლებიც დაგეხმარებიან ამ პრობლემის დაძლევაში.
დაგვიკავშირდით
თუ თქვენ ან თქვენი ახლობელი განიცდით თამაშდამოკიდებულების პრობლემას, ნუ დაელოდებით მის გამწვავებას. "დღე პირველის" გუნდი, რომელიც აერთიანებს სერტიფიცირებულ ფსიქოლოგებსა და გამოცდილ სპეციალისტებს, გთავაზობთ კომპლექსურ დახმარებას როგორც პირისპირ, ისე ონლაინ ფორმატში. ჩვენი სერვისები მოიცავს ინდივიდუალურ და ჯგუფურ თერაპიას, ასევე სპეციალურ პროგრამებს თანადამოკიდებული ოჯახის წევრებისთვის.თუ თქვენ ან თქვენს ახლობელს აქვს სათამაშო პრობლემები, გახსოვდეთ, დახმარება ხელმისაწვდომია.ნუ გადადებთ ცვლილებებს ხვალისთვის – დაიწყეთ გამოჯანრმრთელების პროცესი დღესვე!